Arbeidsveiligheid: De risico’s kennen en de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen vinden. We geven tips over geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Of het nu gaat om brute hitte in de zomer, aanhoudende regen of koele temperaturen: werknemers in de bouwsector worden blootgesteld aan alle grillen van het weer. Daarnaast is het vaak stoffig en rumoerig en is de communicatie lastig. Het lijdt geen twijfel dat banen in de bouwsector fysiek zwaar zijn en gepaard gaan met tal van gezondheidsrisico’s. Velen zijn zich echter nauwelijks bewust van deze risico’s.
Statistieken van bijvoorbeeld de werkgeversaansprakelijkheidsverzekering maken duidelijk dat met name gehoor, luchtwegen, ogen en huid volledig moeten worden beschermd. Professionele valbeveiliging is minstens zo belangrijk, vallen is immers een van de meest voorkomende oorzaken van arbeidsongevallen op bouwplaatsen.De eerste stap naar veilig werken is daarom het kiezen van geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) voor elke activiteit – en vooral om het consequent te gebruiken om te gebruiken.
Individuele risicoanalyse
Een individuele analyse kan bepalen welke specifieke risico’s er zijn en welke PBM het meest geschikt zijn om medewerkers te beschermen. Is er veel geluidsoverlast, is de omgevingslucht stoffig, bijvoorbeeld door zaag- of slijpwerkzaamheden? Bewegen werknemers zich naar buiten en worden ze daardoor blootgesteld aan de UV-straling waartegen ze zich moeten beschermen? Zijn er risico’s op oogletsel of vallen? De risico’s van bouwwerkzaamheden zijn zo divers en divers dat een combinatie van meerdere PBM meestal de best mogelijke bescherming biedt.
Werkgevers zijn niet alleen verantwoordelijk om hun werknemers dienovereenkomstig uit te rusten – tegelijkertijd zouden leidinggevenden herhaaldelijk moeten wijzen op de mogelijke gevaren, en het personeel op een vca basis cursus moeten sturen, zodat de PBM ook daadwerkelijk worden gedragen. Daarnaast moeten medewerkers optimaal kunnen omgaan met hun beschermingsmiddelen. Een valbeveiligingssysteem moet bijvoorbeeld altijd een passende training bevatten, zodat elke beweging correct is in de dagelijkse werkpraktijk. Bescherming tegen geluidsoverlast
Langdurige blootstelling aan geluid is een van de meest voorkomende oorzaken van beroepsziekten in de bouw. Volgens het jaarverslag van BG Bau voor 2018 werden 2620 gevallen van gehoorverlies door lawaai erkend – dit komt overeen met 18 procent van alle beroepsziekten in de branche. Het gehoor is in gevaar, zelfs als het volume hoger is dan 85 dB (A). Ter vergelijking: bij het storten kan tot 130 dB optreden, bij het bouwen van tunnels 95 tot 117 dB en bij het zandstralen 96 tot 100 dB. Het dragen van oorkappen of – al was het maar af en toe – oordopjes zou daarom vanzelfsprekend moeten zijn.
De 3M E-A-R Flexible Fit oordopjes HA zijn bijvoorbeeld de eerste wasbare schuimrubberen oordopjes met twee verschillende isolatiewaarden. Afhankelijk van de inbrengmethode is de SNR 30 dB (met één hand) of 35 dB (met twee handen). Dankzij de gepatenteerde schuimformulering zijn de oordopjes volledig wasbaar en tot twee weken herbruikbaar. De zachte schuimtip en de flexibele, met schuim omhulde inbrengschacht maken een snelle inbrenging in de gehoorgang met één of beide handen mogelijk. In rumoerige omgevingen is het vaak moeilijk om met elkaar te communiceren. Misverstanden kunnen op hun beurt tot gevaarlijke situaties leiden. Gehoorbeschermers zoals de 3M PELTOR WS LiteCom bieden daarom variabele opties voor actieve tweerichtingscommunicatie. Dankzij de multipoint Bluetooth-interface kunnen twee apparaten tegelijkertijd draadloos worden verbonden, bijvoorbeeld een mobiele telefoon en een Bluetooth-compatibele radio. Er is ook een aansluitbus voor aansluiting op externe communicatieapparatuur via een kabel. De 3M PELTOR LiteCom is een alternatief dat ook nog eens aantrekkelijk geprijsd is. De hoogwaardige gehoorbeschermer heeft een ingebouwde radio voor draadloze communicatie op korte afstand met andere headsets en draagbare portofoons die op dezelfde frequentie werken. Met de ruisonderdrukkende spraakmicrofoon kunnen gebruikers communiceren met behulp van de handsfree-functie in rumoerige omgevingen.
Naast het risico op langdurige ziekten zijn bij het kiezen van een individueel geschikte PBM de meest voorkomende ongevalsrisico’s op de bouwplaats van belang, vooral bij het werken op hoogte. Statistieken van BG Bau tonen aan dat vallen nog steeds de meest voorkomende oorzaak van dodelijke arbeidsongevallen in de bouwsector is. Volgens statistieken vond tweederde van de dodelijke ongevallen plaats vanaf een hoogte van minder dan vijf meter. De cijfers voor de eerste maanden van 2020 zijn alarmerend: alleen al van half maart tot eind april zijn volgens BG Bau 15 mensen omgekomen bij ongevallen op Nederlandse bouwplaatsen, waarbij ongevallen de meest voorkomende oorzaak zijn.